Afasie
Informatie voor familie en/of naasten
Uw partner, familielid of bekende heeft hersenletsel. Hierdoor zijn er problemen met de taal ontstaan. Dit noemen we afasie.
Hieronder staat informatie over:
- Afasie
- Oorzaak
- Adviezen voor de communicatie
- Logopedie
- Herstel
- Na ontslag uit het ziekenhuis
Afasie is een taalstoornis. Een persoon met afasie heeft moeite met taal. Bij taal denken veel mensen aan praten en misschien aan lezen. Maar we doen veel meer met taal, zoals denken, onthouden en herinneren, begrijpen en emoties ervaren.
Een overzicht met enkele mogelijke communicatieproblemen die kunnen optreden bij afasie, staat hieronder. Belangrijk om te weten is dat niet iedereen dezelfde problemen heeft. Ook de ernst van de problemen verschilt per persoon.
Mensen met afasie hebben bijvoorbeeld problemen met:
- praten: iemand met afasie heeft soms moeite om op woorden te komen of gebruikt de verkeerde woorden. Het kan ook zijn dat iemand woorden verkeerd uitspreekt;
- begrijpen: iemand met afasie begrijpt niet meer goed wat er gezegd wordt;
- lezen: iemand met afasie herkent letters en woorden niet goed meer of begrijpt de zinnen niet goed;
- schrijven: iemand met afasie weet niet meer goed hoe bepaalde letters geschreven of getypt moeten worden.
Afasie is ingrijpend voor de persoon met afasie, maar ook voor u als naaste.
De oorzaak van hersenletsel is meestal een probleem in de bloedvoorziening in de hersenen. Men spreekt van een beroerte, hersenbloeding, herseninfarct of hersenattaque. In medische termen wordt gesproken van een CVA. Dit staat voor Cerebro (= hersenen) Vasculair (= bloedvat) Accident (= ongeval).
Afasie kan ook ontstaan door een hersentrauma. Dit is een verwonding in de hersenen door bijvoorbeeld een (verkeers-)ongeluk, een infectie of een hersentumor.
In de hersenen liggen allerlei gebieden met verschillende functies. Bij letsel in gebieden met taalfuncties ontstaat een afasie. De gebieden die belangrijk zijn voor taal liggen bij de meeste mensen in de linkerhelft van de hersenen.
- Neem de tijd voor een gesprek. Iemand met afasie heeft vaak meer tijd nodig om iets duidelijk te maken. Heb dus geduld en begin niet te snel met gissen. Ook kan iemand meer tijd nodig hebben om het gesprek te begrijpen.
- Ga indien mogelijk op een rustige plek zitten.
- Maak oogcontact.
- Let niet alleen op wat iemand zegt, maar ook op de gezichtsuitdrukking, gebaren en toonhoogte van de stem.
- Spreek rustig en in korte zinnen. Benadruk de belangrijkste woorden uit een zin.
- Vraag één ding tegelijk. Dus niet: “Wil je koffie of thee?”, maar: “Wil je koffie?” en wacht het antwoord rustig af.
- Gebruik eventueel afbeeldingen of foto’s om het onderwerp te verduidelijken.
- Stimuleer om het bedoelde aan te wijzen of uit te beelden.
- Het is belangrijker dat je elkaar begrijpt, dan dat de woorden correct worden uitgesproken. Dus probeer niet alles te verbeteren.
- Schrijf eventueel de belangrijkste woorden uit een gesprek op.
De logopedisten binnen het Ommelander Ziekenhuis onderzoeken en behandelen de taalproblemen van de persoon met afasie. Er wordt eerst onderzoek gedaan naar het begrijpen en uiten van de gesproken en geschreven taal.
Daarnaast kijkt de logopedist hoe de communicatie tussen de persoon met afasie en zijn omgeving verloopt. Ook de hulpvraag van de persoon met afasie zelf wordt zo goed mogelijk in kaart gebracht. Na het stellen van de diagnose wordt, in overleg met de persoon met afasie, gestart met de behandeling.
Bijna altijd is er na het ontstaan van de afasie eerst enig spontaan herstel van de taal. Meestal is het herstel niet helemaal volledig. Met regelmatig en veel oefenen is ook op langere termijn vaak nog verbetering te verwachten.
Na ontslag uit het ziekenhuis hebben de meeste personen met afasie nog verdere behandeling nodig. Deze behandeling kan in een revalidatiecentrum of verpleeghuis plaatsvinden. Ook kan iemand rechtstreeks vanuit het ziekenhuis naar huis en wordt er zo nodig vervolgbehandeling geregeld.
Het herstel van de afasie en de duur van de behandeling is afhankelijk van verschillende factoren en verschilt per persoon.
Mocht u nog vragen hebben, neem dan gerust contact op met de afdeling logopedie van het Ommelander Ziekenhuis.
Wij zijn op de volgende manieren te bereiken:
Telefoon: 088 – 066 1000
Email: logopedie@ozg.nl
Websites
Bron: Afasie Vereniging Nederland, AVN.